Iznīqī y Ŷābir, Sirr y Miftāḥ: dos autores, cuatro títulos, un tratado alquímico

Autores/as

  • Paola Carusi Università di Roma ‘La Sapienza’

DOI:

https://doi.org/10.3989/alqantara.2016.010

Palabras clave:

Ŷābir b. Ḥayyān, Sirr, Miftāḥ, alquimia, teología mu‘tazilí

Resumen


El tratado árabe alquímico titulado Miftāḥ al-ḥikma, Miftāḥ ŷannāt al-juld, Sirr al-asrār y Sirr al-sārr wa-sirr al-asrār se atribuye en sus manuscritos a dos autores diferentes: al-Iznīqī y Ŷābir b. Ḥayyān. En este artículo se discutirán brevemente algunos aspectos característicos del tratado y su importancia para la historia de la alquimia. Estos aspectos incluyen fuentes antiguas importantes, tales como el Muṣḥaf al-ŷamāʻa (Turba philosophorum) y el Kitāb al-Ḥabīb y su conexión con la tradición de los artistas y la actividad de taller y laboratorio, que primero aparece en la alquimia griega y posteriormente en la islámica. Además, este trabajo incluye referencias a las teorías físicas alquímicas en las que la influencia de la teología islámica puede ser, tal vez, rastreada. Este artículo, que resume los resultados de las investigaciones llevadas a cabo durante los últimos años, podría considerarse como si fuera una introducción de una nueva edición y traducción del texto actualmente en curso.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Anawati, George C., "L'alchimie arabe", in Roshdi Rashed (ed.), Histoire des sciences arabes, vol. 3: Technologie, alchimie et sciences de la vie, Paris, Seuil, 1997, pp. 111-141.

Aristotle, The Arabic version of Aristotle's Meteorology, Casimir Petraitis (ed.), Beirut, Dar el-Machreq, 1967.

Artun, Tuna, Hearts of gold and silver: The production of alchemical knowledge in the early modern Ottoman world, PhD thesis, Princeton, 2013.

Ashraf, Muhammad, "List of Arabic Medical Manuscripts in the Salar Jung Oriental Library, Hyderabad", Bulletin of the Department of the History of Medicine, 2, 1 (1964), pp. 33-39.

Awad, Gurgis, "Arabic Manuscripts in the American Libraries", Sumer, 7, 2 (1951), pp. 237-277.

Berthelot, Marcellin, La chimie au moyen áge, Paris, Imprimerie nationale, 1893, 3 vols.

Brockelmann, Carl, Geschichte der arabischen Litteratur, 2nd ed., Leiden, Brill, 1937-1949, 2 vols. and 3 suppl. vols. [Reprint 1996.]

Carusi, Paola, "Il Miftāḥ al-ḥikma attribuito a Iznīqī: primi studi e interrogativi", Rendiconti Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL, s. 5, v. 32, p. 2, t. 2, Memorie di Scienze Fisiche e Naturali, 126 (2009), pp. 67-80.

Carusi, Paola, "Il trattato di filosofia alchemica Miftāḥ al-ḥikma, ed i suoi testimoni presso la Biblioteca Apostolica", in Miscellanea Bibliothecae Apostolicae Vaticanae, 9 (2002) (Studi e Testi, 409), pp. 35-84.

Dānishpazhūh, Muḥammad Taqī, Fihrist-i nuskhahā-yi khaṭṭī-yi Kitābkhāna-yi khuṣūṣī-yi Aṣghar Mahdawī, Tehran, Dānishgāh-i Tihrān, 1341sh/1962.

Dībājī, Ibrāhīm, Fihrist-i nuskhahā-yi khaṭṭī-yi Kitābkhāna-yi Nūrbakhsh (Khanaqāh-i (Ni'matullāhī ), Tehran, Chāpkhāna-yi Firdawsī, 1350-1352sh/1972-1973, 2 vols., Intishārāt-i Khānaqāh-i Ni'matullāhī 46 and 51.

Van Ess, Josef, Theologie und Gesellschaft im 2. und 3. Jahrhundert Hidschra, Berlin, de Gruyter, 1991-1997, 6 vols.

Gutas, Dimitri, Greek Thought, Arabic Culture: the Graeco-Arabic Translation Movement in Baghdad and early 'Abbāsid society (2nd-4th/8th-10th centuries), London, Routledge, 1998. https://doi.org/10.4324/9780203316276

Halleux, Robert (ed. and trans.), Papyrus de Leyde. Papyrus de Stockholm. Fragments de recettes, Paris, Les Belles Lettres, 1981, Les alchimistes grecs, 1.

Haq, Syed Nomanul, "Alchemical manuscripts: the specific case of corpus jabirianum", in Ibrāhīm Shabbūḥ (ed.), The Earth and its Sciences in Islamic Manuscripts, London, Al-Furqān Islamic Heritage Foundation, 2011, pp. 221-232.

Haq, Syed Nomanul, Names, Natures, and Things. The Alchemist Jābir ibn Ḥayyān and his Kitāb al-Aḥjār (Book of Stones), Dordrecht, Kluwer, 1994.

Heilmann, Johann Jacob (ed.), Theatrum Chemicum, praecipuos selectorum auctorum tractatus de chemiae et lapidis philosophici antiquitate, veritate, jure, praestantia, & operationibus continens […], vol. 5, Argentorati [Strassburg], Zetzner, 1660. [Reprint Turin, Bottega d'Erasmo, 1981.]

Holmyard, Eric John, "Jābir ibn Ḥayyān", Proceedings of the Royal Society of Medicine (Section of the History of Medicine), 16 (1923), pp. 46-57. PMCid:PMC2103577

Ibn al-Nadīm, The Fihrist of al-Nadīm, Ayman Fu'ād Sayyid (ed.), London, al-Furqān Islamic Heritage Foundation, 2009, 2 vols. in 4.

Jābir b. Ḥayyān, Dix traités d'alchimie. Les dix premiers traités du Livre des Soixante-dix, Pierre Lory (trans.), Paris, Sindbad, 1983.

Jābir b. Ḥayyān, Essai sur l'histoire des idées scientifiques dans l'Islām, Paul Kraus (ed.), Paris - Cairo, Maisonneuve - el-Khandgi, 1935.

Jung, Carl Gustav, Aion. Researches into the Phenomenology of the Self, R. F. C. Hull (transl.), 2nd ed., London, Routledge and Kegan Paul, 1970. [German Original 1951.]

Kaimakis, Dimitris (ed.), Die Kyraniden, Meisenheim am Glan, Verlag Anton Hain, 1976.

Kraus, Paul, Jābir ibn Ḥayyān. Contribution á l'histoire des idées scientifiques dans l'Islam, Cairo, IFAO, 1942-1943, 2 vols., Mémoires présentés à l'Institut d'Égypte, 44-45. [Reprint Hildesheim, Olms Verlag, 1989.]

Manget, Jean-Jacques (ed.), Bibliotheca Chemica Curiosa, vol. 1, Geneva, Chouet et al., 1702. [Reprint Sala Bolognese, Arnaldo Forni editore, 1976.]

Martelli, Matteo, Scritti alchemici con il Commentario di Sinesio, Milano-Paris, Archè, 2011.

Martelli, Matteo, The Four Books of Pseudo-Democritus, L.M. Principe J.M. Rampling (eds.), Leeds, Maney Publishing, 2013 (Ambix, 60, suppl. 1).

Newman, William Royall, "The occult and the manifest among the alchemists", in F. Jamil Ragep et al. (eds.), Tradition, Transmission, Transformation. Proceedings of Two Conferences on Pre-Modern Science held at the University of Oklahoma, Leiden, Brill, 1996, pp. 173-198.

Plessner, Martin, "Beiträge zur islamischen Literaturgeschichte I: Studien zu arabischen Handschriften aus Stanbul, Konia und Damaskus", Islamica, 4 (1931) pp. 525-561.

Plessner, Martin, "The Place of the Turba Philosophorum in the Development of Alchemy", Isis, 45 (1954), pp. 331-338. https://doi.org/10.1086/348355 PMid:13232807

Plessner, Martin, Vorsokratische Philosophie und griechische Alchemie in arabisch-lateinischer. berlieferung. Studien zu Text und Inhalt der Turba philosophorum, Wiesbaden, Steiner, 1975.

Rudolph, Ulrich, "Christliche Theologie und vorsokratische Lehren in der Turba philosophorum ", Oriens, 32 (1990), pp. 97-123. https://doi.org/10.2307/1580627

Ruska, Julius, Turba Philosophorum. Ein Beitrag zur Geschichte der Alchemie, Berlin, Springer, 1931. [Reprint Berlin, Springer-Verlag, 1970.]

Schullian, Dorothy May and Francis Erich Sommer, A Catalogue of Incunabula and Manuscripts in the Army Medical Library, New York, Henry Schuman, [1948?].

Sezgin, Fuat, Geschichte des arabischen Schrifttums, vol. 4: Alchimie, Chemie, Botanik, Agrikultur, bis ca. 430 H., Leiden, Brill, 1971.

Stapleton, Henry Ernest and Muḥammad Hidāyat Ḥusain, "Muḥammad bin Umail: his date, writings, and place in alchemical history", Memoirs of the Asiatic Society of Bengal, 12 (1933), pp. 1-213, 117-143. [Reprint in Fuat

Strauss, Bettina, Das Giftbuch des Šānāq: eine literaturgeschichtliche Untersuchung, Berlin, Springer, 1934, Quellen und Studien zur Geschichte der Naturwissenschaften und der Medizin, 4, 2.

Toral-Niehoff, Isabel, Kitāb Ǧiranis, München, Herbert Utz Verlag, 2004.

Ullmann, Manfred, Die Natur- und Geheimwissenschaften im Islam, Leiden, Brill, 1972, Handbuch der Orientalistik, 1. Abt., Erg.bd. 6, 2.

Weisser, Ursula (ed.), Buch über das Geheimnis der Schöpfung und die Darstellung der Natur: Buch der Ursachen (Pseudo-Apollonios von Tyana), Aleppo, Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo, 1979.

Witkam, Jan Just, Catalogue of Arabic manuscripts in the Library of the University of Leiden and other collections in the Netherlands, Fasc. 3, Leiden, Brill, 1985, Codices manuscripti 21.

Descargas

Publicado

2016-12-30

Cómo citar

Carusi, P. (2016). Iznīqī y Ŷābir, Sirr y Miftāḥ: dos autores, cuatro títulos, un tratado alquímico. Al-Qanṭara, 37(2), 299–327. https://doi.org/10.3989/alqantara.2016.010

Número

Sección

Sección Monográfica